Hoe laat hebben we afgesproken? Wanneer ga jij je eindexamen doen?  Je bent te laat. Je hebt een achterstand opgelopen. Het moet liefst gisteren af zijn.

Soms hebben we het gevoel dat de tijd vliegt en op andere momenten gaat het tergend langzaam. Nu in het Coronatijdperk nu bijna een jaar we geconfronteerd worden met thuis zijn, hebben veel mensen het idee dat het snel over mag zijn. Je kunt je bij al deze zinnetjes vast een situatie voor de geest halen. Toch zeg ik tegen mijn klanten vaak: “Je bent precies daar waar je moet zijn“. Hoe dat zit? Dat zal ik toelichten in deze post.

CHRONOLOGISCH
Tijd kennen we allemaal in de chronologische volgorde. Je hebt gisteren, vandaag en morgen. Tien minuten geleden nam je een kop koffie. Over een half uur staat je volgende afspraak. Mijn dochter doet nu in het Corona tijdperk eindexamen VWO 6. Zij zit al weer ruim 5 jaar op de middelbare school. Zij is nu, terwijl ik dit schrijf, benieuwd of het Eindexamen in mei doorgaat. In 2020 werd het gecanceld.

Ten opzichte van deze chronologische tijdschaal is bedacht wat er behandeld en getoetst moet zijn. Door door de overheid wordt nu geschetst dat kinderen een achterstand oplopen.

Mijn vraag is of die stellingname wel klopt. Dat hangt af van een heel ander perspectief.

KAIROS
De kern van onze chronologische tijd zit in het Griekse woord Chronos. Het andere perspectief op tijd kent zijn oorsprong ook in het Grieks. Kairos. Kairos kent geen Nederlands equivalent. Toch kennen we het wel. Het staat voor het juist moment. Het is die tijdsbeleving waarin de tijd ineens is omgevlogen. Je in flow bent. Heb je wel eens zo’n avond met een goede vriendin gehad dat je voor je het door had al middernacht was?

We kennen ook synchroniciteit wat gelijktijdigheid betekent. Je kent vast van die ’toevallig’ momenten waarin ineens je iets ziet wat past bij dat moment. Of momenten waar je tegelijkertijd met iemand anders een zin begint, en hetzelfde blijkt te willen zeggen. Ook hoop ik dat je die momenten kent dat je inspiratie krijgt en aan een taak begint en het voor je het weet af is.

VAN WILSKRACHT NAAR LEVENSKRACHT

Beide vormen van tijd zijn functioneel. Net als dat kwaliteiten zijn vervorming kent. Daniel Ofman spreekt over valkuilen. Zo kent chronische tijd ook zijn vakuil.  Dat is wat we nu om ons heen zien ontstaan. Er is onrust. Er is angst. We zijn bang dat we achterop raken. Ook dat wordt nu over de leerlingen of het nu basisschool of middelbare school is, gezegd. Ze lopen achter op het schema.

Ook professionals kunnen het gevoel hebben dat er nu niks gebeurd. De vraag is of dat waar is. Midden in de winter lijkt het ook of er niks gebeurd. Toch weten jij en ik dat er altijd weer een voorjaar komt waar de sneeuwklokjes als een van de eerste plantjes het levenslicht zien.

Deze relatie met tijd zorgt door de vervorming voor veel onrust en zelfs angst. Waar ik hoop dat volwassenen nog het bewustzijn hebben om zich zelf te reguleren en die angst en onrust te herkennen en te voelen of het écht klopt dat ‘niks’ doen niks oplevert, is het voor de jeugd nu een hard gelach. Ze krijgen stempels op zich gedrukt. Als we niet uitkijken kweken we een trauma bij deze jeugd. Omdat de overtuiging dat ze achterlopen onbewust in de hoofden wordt gestampt. 

Karakter wordt gevormd door innerlijke imprints en door ervaringen in de buitenwereld. Laten we ons meer bewust zijn van onze taal. Ik hoop dat meer en meer mensen horen wat ze zeggen en tegen wie. Dat vraagt om bewuste aandacht. Dat vraagt om reflectie. Ooit kreeg ik het voorbeeld van een wit vel papier wat staat voor het leergierige kind. Door ervaringen en vooral taal die op deze manier gebezigd wordt, wordt dat witte vel als een prop papier gemaakt. Dat witte vel als je dat weer glad weet te strijken is er dan natuurlijk nog. Wat echter blijft zijn de vouwen van de kreukels. Ben jij je bewust van de taal die jij uit tegen anderen en of dit bekritiserend dan wel bekrachtigend is. Want wat leren deze kinderen wel in deze tijd. Wat leer jij in deze tijd. Wat is de spiegel waar jij nu in mag kijken. Wat zal en mag er globaal en lokaal en persoonlijk in het leven ontluiken?

KAIROS ALS ONS KOMPAS
Als we naar Kairos als tijdskompas gaan zien, dan is er precies een tijd voor alles. Nu is er een tijd van diepe reflectie. Werkt alles zoals we het altijd al hebben gedaan nog wel? Is het tijd om een andere afslag te nemen. Ook in autorijden rem je regelmatig af. Dat geeft je tijd om om je heen te kijken en dan te zien welke richtingaanwijzers er zijn. Kies die richting die past bij iedere unieke zelf te zien voor wat het is. Iemand die talenten heeft en precies daar is waar hij hoort te zijn.

Laten we ruimte geven aan ieders opdracht om te schitteren in grootsheid. Dat kan alleen als we ook ok zijn met wat er bij ieder naar boven komt.

Ditta van Vark-Beun